Lezersbrief (15/11/05)

Ons ‘tuig’ revolteert….

veel meer dan alleen de genen!

Erik Mertens*

“In crisissen zoals de voorbije dagen in Frankrijk gaan de media al snel hun eigen titels geloven", schrijft hoofdredacteur Rik Van Cauwelaert als redactionele openingszin in het tijdschrift Knack (2005, nr. 45). Hij heeft het over de revolte van “het tuig” of “het gespuis” in Parijs. “Racaille”, zo noemde de Minister van Binnenlandse Zaken, Nicolas Sarkozy, de revolterende jongeren uit de voorsteden.Rik van Cauwelaert heeft gelijk: de media worden in deze jachtige tijden zo sterk opgedreven door een ‘information overload’, dat ze al snel hun eigen titels gaan geloven.Twee grote titels prijken nu op de cover van diezelfde Knack. We zien een vuurzee op de achtergrond met daarvoor een paar zwarte schimmen: jongeren met de kap van hun sportcolbert over het verhitte hoofd getrokken. Een centrale titel, in vette letters, daarbovenop: “Frankrijk heeft ons gedumpt: ‘Het tuig’ revolteert”. En bovenaan, in de rook opgaand, een tweede titel: “Het ligt niet aan u! Moeilijke kinderen: genetisch bepaald!”In crisissen gaan de media al snel hun eigen titels geloven. Het meer dan tien bladzijden tellende dossier dat gewijd is aan die moeilijke kinderen, bewijst dat het crisis is!De farmaceutische ideologie delireert in onze tijden. “Het ligt niet aan u!” “Donkere wolken in uw hoofd? Stemmingsschommelingen? Een druk kind? Lusteloos? Moe? MorEPA omega-3 voor het behoud van het emotionele en fysieke welzijn, verbetert de concentratie, vermindert de stress, verhoogt de immuniteit, beschermt de huid tegen veroudering (…) voor kinderen vanaf 5 jaar. Natuurlijke aardbeiensmaak. (…) voor iedereen, van 10 tot 110 jaar. Natuurlijke citroensmaak. (…)”Jawel, temidden van het dossier over de moeilijke kinderen, vinden we overal de propaganda van de farmalobby. Het wordt helemaal te gek als we dan nog het grijze kadertje lezen met als titel “Goed gebruik van geneesmiddelen”: “Pharma.be, de koepelorganisatie van Belgische farmaceutische bedrijven, werkte een ‘Charter voor het goed gebruik van geneesmiddelen’ uit, die bedoeld is voor kinderen van het lager onderwijs. (…)” Over opvoeding gesproken! Psycho-educatie noemt dat tegenwoordig. Ons geluk blijkt louter en alleen nog maar een zaak van ‘medical engineering’. Het is een pest!Laat ons eerlijk zijn: dat het genetisch materiaal een soms aan het fatalisme grenzende invloed uitoefent op het gedrag van de mens, ja, dat wordt meer dan ooit duidelijk gemaakt door de wetenschap. Maar, diezelfde wetenschap – indien ze niet manisch geworden is -, maakt even goed duidelijk dat het niet enkel en alleen het genoom is dat een allesbepalende invloed uitoefent op ons gedrag! Bovendien kent men dat genoom niet eens! Laat staan de geneesmiddelen die steeds meer de kwintessens gaan vormen van de gezondheidszorg: “Meer dan de helft van de geneesmiddelen die vandaag gebruikt worden, is niet op kinderen getest.” Alleen het steeds dominanter en simplistischer wordende sciëntisme dat ‘gedragsproblemen’ uit de wereld wil helpen door de combinatie van een psychofarmaceutische coctail samen met een of andere vorm van cognitieve gedragstherapie, sluit op dat punt de ogen. De radicale uitsluiting van de subjectieve implicatie in de problemen van de mens, is een waan die werkelijk tot de revolte gaat aanzetten als men niet oppast.Als er nu één iets is dat de moeilijke jongeren vandaag in de fik steken, dan is het toch net deze alles verslindende ideologie die hen tot “tuig” wil reduceren en er nog pseudo-wetenschappelijke bewijzen voor heeft ook. De soms schrijnende, aan het fatalisme grenzende, bepaaldheid door het sociale milieu waarin ze opgroeien, alsook de quasi onpeilbare invloed van de subjectieve keuzes die ze hebben gemaakt vanaf de prilste jeugd, wordt door het cynisme van het hedendaags sciëntisme volledig genegeerd.Dat verdomme de media eens ophouden om klakkeloos zo’n ideologische bullshit te verkopen! Of er gaat een nieuwe hysterische golf uit voortkomen die warempel nog veel meer in de fik zal steken! (November 2005)

* Erik Mertens is klinisch psycholoog en lid van de Kring voor Psychoanalyse van de New Lacanian School.